Nú eru allir svo uppteknir af að rekja fjárfestingar og skuldsetningu bankanna og benda á nafngreinda menn sem beri sökina. Ekki skal ég efast um það en allt á þetta sér fleiri en eina orsök. Stjórnvöld hafa sannarlega brugðist (nú kvarta margir að það hafi ekki verið settar reglur) en það má heldur ekki gleyma því að uppsprettuna er líka þar að finna, þ.e. í frjálshyggjustefnu þeirri sem hér hefur verið við lýði og einkavinavæðingu sem bæði Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur eiga heiðurinn af.
Davíð Oddsson hleypti af stað frjálshyggjunni og sigaði henni m.a. á ríkisbankana. (Hún átti síðan að breiða úr sér yfir menntakerfið, menninguna og heilbrigðiskerfið - vera allsráðandi. Það hefur enn ekki tekist, er enn á undirbúningsstigi, með því að svelta stofnanir á fjárlögum þar til einkavæðing - afsakið einkarekstur - virðist betri kostur). Ríkisbankarnir voru afhentir einkavinum Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks, þeim sem áður höfðu tilheyrt Kolkrabbanum og Sambandinu. Til er fræg mynd (sem rifjaðist upp þegar myndin af Davíð við stýrið í yfirtökunni á Glitni) af Finni Ingólfssyni frá árinu 2002 upp í hugann þar sem hann er nýorðinn bankaeigandi ásamt
Ólafi Ólafssyni sem nú orðið ferðast um á þyrlum.
Frjálshyggjan óx og dafnaði og menn urðu gríðarlega ríkir. Kvótakerfið spilaði þar mikið inní - óskabarn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokksins og Halldórs Ásgrímssonar sem sjálfur efnaðist á því þegar
núverandi kvótakerfi var komið á 1990 (en hann er einn eigenda
Skinneyjar- Þinganess)
en sjávarbyggðum blæddi út þegar kvótinn var seldur úr byggðalaginu og núverandi stjórnarformaður Glitnis,
Þorsteinn Már Baldvinsson , lofaði í hvert sinn sem hann keypti skip með kvóta að það yrði ekki flutt burt og meðal annars urðu afleiðingarnar þær að fjöldi fólks þurti að flytja burt - til höfuðborgarinnar og fjármagna þar húsnæðiskaup því fasteignaverð í sjávarþorpum var á núllpúnkti - og það þurftir að byggja heilu hverfin til að koma landsbyggðarfólkinu fyrir, Framsóknarflokkurinn beitti sér svo fyrir
90% húsnæðislánum (kosningaloforð þeirra 2004), sem varð til þess að húsnæðisverð rauk upp og fasteignaviðskipti blómstruðu sem aldrei fyrr. Þeir sem ekki keyptu húsnæði á þessum „kostakjörum“ notuðu lánin sem „endurfjármögnun“ - fengu semsagt lán út á húsnæði sem þeir þegar áttu - og nýttu í ýmiskonar neyslu: utanlandsferðir, jeppakaup og fleira dýrt og flott. Af þessu er svo fólk að borga miklar afborganir í dag á háum vöxtum - og bankarnir græða.
Bónusfeðgar höfðu tök á bönkunum, skulduðu þeim svo mikið að bankarnir urðu að dingla eftir þeirra höfði. Bónusfeðgar - nú oftast nefndir Baugsmenn - hlýddu ekki flokkslínu Sjálfstæðisflokks en partur af einkavæðingarferlinu var að gamli Kolkrabbinn héldi sínu og engum hafði dottið annað í hug en allir myndu halda áfram að styðja hvern annan og hlýða Flokknum - og þegar þeir voru búnir að stríða Davíð nógu lengi ætlaði hann að þagga niður í þeim með fjölmiðlalögum en það gekk ekki enda áttu þeir ekki bara öfluga fjölmiðla heldur voru komnir innundir hjá óvæntum stuðningsmönnum s.s. forsetanum.
Óvild Davíðs stafaði af því að hann ætlaðist til að allir væru honum þakklátir og leyfðu honum að ráða en „götustrákarnir“ voru óheftir frjálshyggjuguttar sem létu ekki smámuni eins og leikreglur trufla sig. Enda var það nú eitt sem allir frjálshyggjuguttar voru sammála um; að reglur væru til óþurftar og því var æpt „forræðishyggja“ í hvert sinn sem einhver nefndi að það þyrfti að koma böndum á eitthvað sem fylgdi frjálshyggjustemningunni.
Nú standa allir hneykslaðir - eftir að Glitnir valt á hliðina og þurfti ríkisaðstoð til að rísa á fætur - og meira segja Hannes Hólmsteinn talar um græðgi - sem frjálshyggjan gengur út á og þeir segja að það hefðu þurft að vera reglur til að hafa stjórn á græðginni - en áður mátti ekki minnast á reglur og eftirlit (forræðishyggja!) og Framsóknarmenn standa í pontu á Alþingi og kenna núverandi ríkisstjórn um að allt hafi farið til andskotans - og líta þá alveg framhjá eigin aðkomu að kvótakerfi og íbúðarlánum (svo ekki sé minnst á virkjanir og álver - sem enn hertu á peningastreyminu sem var eins og hvirfilbylur og rótaði öllu upp án sýnilegs tilgangs eða stefnu nema bara áfram áfram ) -
allir benda nú á þessa ofríku gróðapunga sem hafa stungið rosalegum upphæðum í vasann á þessum tíma - lánað sjálfum sér peninga gegnum fyrirtæki sín sem eiga hvert annað og lána hvert öðru og eiga að auki bankana sem eiga fyrirtækin - og þar eins og í fyrirtækjunum (FL Group) stjórna bankastjórar á ofurlaunum sem fá að auki tröllaukna starfslokasamninga og hlutafé á lágu verði - allt sem uppbót að sögn fyrir þá miklu ábyrgð sem á herðum þeirra hvílir en þó rýrnar ekkert af því fé þegar þeir keyra allt í strand eða skilja við allt í rjúkandi rúst. Enginn ber ábyrgð og enginn tekur skellinn. Nú er auðvelt að benda á þá og nafngreina þá (Bónusfeðgar, Björgólfsfeðgar, Bjarni Ármanns, Hannes Smárason, Róbert Wessmann ... listinn er lengri en Framsóknarmenn virðast gleymast í upptalningu flestra) og allt það eiga þeir skilið. En stjórnvöld brugðust (með því að hleypa einkavæðingunni af stað og án þess að setja reglur, og einstaklingar (þessir nafngreindu en margir aðrir reyndu að feta í fótspor þeirra) sem fóru yfir um í græðginni og fjölmiðlar brugðust líka þvi þeir kyntu undir neyslunni - og voru sannarlega þar á köflum eða bara algerlega að ganga erinda eigenda sinna - og allir hinir við þessi meðvirka þjóð stóðu á kantinum og hvöttu þá áfram og vildum vera með og reyndum að hegða okkur eins og klæða okkur eins og láta heimili okkar líta eins út og fína ríka fólkið - enda þótt við værum þau sem vorum að fjármagna eyðsluna þeirra.
Og allir elskuðu Davíð.
En nú þykjast allir hafa verið gagnrýnir og séð í gegnum þetta - og við sem hötuðum frjálshyggjuna eigum loksins hljómgrunn (en áður vorum við öfundsjúk eða forræðishyggjusinnaðir öfundskjúkir kommúnistar, m.ö.o. afturhaldskommatittir) og allir undrast hvernig þetta gat gerst (og rekja það með vísunum í tölur og bankatilfærslur og hver skuldaði hverjum hvað) en neita að horfast í augu við að við erum öll meðsek. Þó mér finnist reyndar þeir sem kjósa alltaf Sjálfstæðisflokkinn eiga meiri sök en við hin sem höfum hatast útí frjálshyggjuna. En nú erum við öll í sömu súpunni (nema þessir nafngreindu ofurríku sem hafa makað krókinn svo rosalega að þeir líða aldrei skort og geta bara verið i sínum útlöndum það sem eftir er ævinnar í vellystingum praktuglega) og við blasir að allir þurfa að herða sultarólina, margir verða atvinnulausir til lengri tíma og gjaldþrot og þunglyndi aukast.
Samt grunar mig að eftir kortér verði allir aftur komnir á þá skoðun að einkavæðing sé lausnin (vilji einkavæða virkjanirnar!) og frjálshyggjan sé hið besta mál. Og allir verða glaðir og klappa og segja: loksins er komið góðæri aftur. Vei!
___
Viðbót: Titill færslunnar
vísar í eldri færslu sem var tilvitnun í bók Einars Más Jónssonar,
Bréf til Maríu.
Efnisorð: frjálshyggja, hrunið, pólitík, stóriðja
